بسم الله الرحمن الرحیم

خوش آمد عرض می کنم به پدران بزرگوار و با کرامتی که در دامنشان میوه های شیرینی برای شجره ایمان تولید شده و یاران و سربازانی برای امام عصر ارواحنا فداه منظور شده است. از این خانواده ها برای حوزه امام صادق^{(علیه السلام)} و شاگردی امام باقر^{(علیه السلام)}، بحمدلله جوان های مستعد و لایق، با تقدیر الهی قدم در این محیط گذاشته اند. به شما تبریک عرض می کنم. من ضمن اظهار شکر بر این نعمت؛ و توصیه شکر به شما عزیزان، چند نکته را خدمت شما بزگواران عرض می کنم، باشد که مورد رضایت حضرت صاحب ^{ارواحنا فداه} باشد.

ثمره پاکی پدر و مادر

در آیه قرآن داریم که «وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ»[۱] خانواده، پدر و مادر، وقتی طیب باشند پاک باشند، ثمرات وجودشان اولاد صالح، اولاد عالم خواهد بود. بلد طیب، زمین پاک، «یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ» رویش دارد، حاصل می دهد، ثمر می دهد، و ثمر وجود انسان هم همان فرزندانشان است؛ لذا توقع و انتظار این است که اگر نیت پاکی داشته باشید، اگر مال پاکی به خورد بچه تان دادید، اگر زبان پاکی داشتید، اگر کارتان و عمل تان پاک بود و پاکیزه بود، [آنگاه فرزند صالح و نیکو نصیبتان شود. اما] اگر می خواهید بچه تان دائما خوب باشد، باید پاکیتان ادامه پیدا کند.

”   گاهی بعضی از مومنین به ما مراجعه می کنند، می پرسند نسخه ای بده تا بچه مان را خوب تربیت کنیم؟! من گاهی عرض کردم به فکر بچه ات نباش، به فکر خودت باش! [اگر] پدر صالح باشد، خوش اخلاق باشد، حلال خور باشد، چشم پاک باشد، یقینا بچه او نیز درست در می آید. آدم خودش را بسازد، بچه ها [نیز] ساخته می شوند “

   گاهی بعضی از مومنین به ما مراجعه می کنند، می پرسند نسخه ای بده تا بچه مان را خوب تربیت کنیم؟! من گاهی عرض کردم به فکر بچه ات نباش، به فکر خودت باش! [اگر] پدر صالح باشد، خوش اخلاق باشد، حلال خور باشد، چشم پاک باشد، یقینا بچه او نیز درست در می آید. آدم خودش را بسازد، بچه ها [نیز] ساخته می شوند. عمده این است که پدر مدیریت صحیحی داشته باشد، [یعنی بتواند با مدیریت خود،] پاکی درون و بیرون [خود] را با الهام از دین الهی حفاظت کند.

استمرار در مراقبت از فرزندان

نکته دوم مراقبت شماست، اگر تاکنون بچه تان با مراقبت شما خوب تربیت شده، در میان این همه مشاغل، این همه وسوسه، راه سربازی امام زمان را انتخاب کرده است؛ بدانید که این بذری بوده که دارد به ثمر می نشیند. یک کشاورز خوب باید هم حاصل را مراقبت کند، هم [محصول خود را] از آفات حفظ نماید؛ به موقع کود بدهد، آب بدهد، و وقتی که حاصلش قابل وصول شد از دستبرد پرنده ها و چرنده ها [آنرا] حفاظت کند. از اینجا به بعد مراقبت سخت تر است، باید سیلو ساخت تا این گندم ها را که با زحمات زیادی به عمل آمده، بید نزند، آفات نزند و خوارک دام و طیور نشود. [اگر کشاورزی چنین کرد، آنگاه حاصل زحماتش،] قوت جامعه و مایه اقتصادی جامعه می شود.

” خوبی و بدی پدر و مادر، یقینا در فرزندان، در مراحل مختلف اثر دارد “

شما پدر عالِم، پدر طلبه، پدرِ یارِ امام زمان هستید، شما هم باید در مراقبت عملی بر خودتان استمرار داشته باشید. [ما] باید آن شایستگی، آن تقوا را حفاظت کنیم. [باید از نهال تازه روئیده خود، کمال حفاظت و صیانت را به خرج دهیم،] چون خوبی و بدی پدر و مادر، یقینا در فرزندان، در مراحل مختلف اثر دارد. گام اول خوب به عمل آوردن است، ولی مراقبت برای حفظ خوبی ها، این کار سختر از مرحله اول است، بخصوص وقتی فرزند، طلبه یا دانشجو می شود یا جوان می شود و به حالت استغنا و استقلال در خود می رسد.

[در این زمان،] اگر پدر و مادر ظریف برخورد نکنند، [آن جوان حرفشان را پس خواهد زد،] اصلا پدر مادر را قبول نمی کند! [اما اگر نرم و ظریفانه برخورد کردند، این] عاطفه [همانند] زنجیر [قوی و محکمی عمل خواهد کرد.] پدر و مادر باید دائما با عواطف هدفدار و حساب شده، دل فرزند را همراه خود داشته باشند. مشورت با متخصصین مراقبه، اقتضا می کند، [والدین] حُسن فرزند خود را، نقاط مثبت این جوان را، خوب بدانند؛ [مثلا اگر] نماز اول وقت می خواند، مطالعه ای دارد، توسل را خیلی دوست دارد، نسبت به پدر و مادرش حریم نگه می دارد، اینها نقاط قوت یک مومن، یک جوان شایسته است اما در کنار این باید نقاط ضعف او را شناخته باشد؛ [مثلا بداند] آیا این جوان وقت تلف می کند؟ آیا هر چیزی ببیند، حواسش پرت می شود؟ آیا به پول خیلی علاقه دارد؟ آیا در جوانی اشتباهاتی کرده که آبرویش در خطر قرار گرفته باشد؟

اینها نقطه ضعف هایی هستند که پدر و مادر باید آنها را شناسایی کرده باشند و در مقام اصلاح فرزند عالم (طلبه) خود [بر بیایند.] [این رویه باید به طور مستمر] تا آخرهم باشد.

   [نکته دیگر این است که] تشخیص حلال و حرام الهی یا خوبی و بدی، اختصاص با عالم ندارد. بدی دروغ را همه می دانند، [زشتی] غیب را همه می دانند، بدی چشم چرانی را همه می دانند، بدی حرام خوری را همه می دانند، حالا کسی بچه اش طلبه شد، بعد دید از غیبت پرهیز نمی کند یا [مرتکب فعل بدی می شود،] آیا [باید گفت چون] دیگر [فرزندم] عالم شده، [خودش می فهمد، نیازی به من نیست، زشت است نصیحتش کنم]؟! حقیقتاً چنین است!؟

اگر والدینی نتوانستند درد فرزند خود را تشخیص دهد، [مشکلش را] طبابت کنند؛ باید نزد طبیب بروند، بگویند: بچه من این مشکلات را دارد، من باید برای رفع این مشکلات چه کاری را اعمال کنم؟

پیگیر وضعیت فرزند بودن

نکته سوم این است که پدر و مادر به صرف اینکه فرزندش رفت در مدرسه ای استقرار پیدا کرد، نباید احساس کنند که باری از دوششان برداشته شده و دیگر کاری به کار بچه خود نداشته باشند؛ [بلکه] باید سر بزنند، باید از اساتید، از مدیریت آن مدرسه سراغ بگیرند، بچه من چه جوری است؟ من چه کمکی می توانم به شما داشته باشم؟ یا اگر اطلاعاتی از روحیه بچه اش، از سوابق بچه اش دارد، این [اطلاعات] را باید با مسئول آموزش، با مدیریت مدرسه صادقانه مطرح نماید.

 [اگر توانمندی] فوق العاده ای دارد، امتیازتی که در دوران دبیرستانش کسب کرده، افتخاراتی که آفریده، اینها را باید بازگو کند تا استاد یا مربی یا مسئول آموزش رگ حساس او را بداند که [در] مسیر کمک [به او] نقطه قوتش [را بشناسد؛ در ضمن اگر] اشکالاتی دارد، [والدین وظیفه دارند] آنها را به زبانی که بچه خودش را معیوب نشان ندهد، [در اختیار مسئول آموزش قرار دهند؛ چرا که] حفظ آبروی بچه از وظایف پدر و مادر و استاد و مدرسه است. این در باب شناسایی آفات اوست، آفات و آسیب هایی که او را تهدید می کند، این را باید مدرسه مراقبت کند.

قدر نعمت “طلبه شدن“ فرزندتان را بدانید

   مسئله بعدی این است که وقتی که شما دیدید نعمتی هست، قدر این نعمت را دانستید، ذوق این نعمت را کردید، این خودش مرتبه ی اول شکر [است] که آدم بداند بچه فلانی دنبال مال و منال، تجارت، عنوان دکتری، مهندسی، [رفتن به] خارج و اروپا و این [حرفهاست]؛ ولی بچه ی ما دلش را به امام زمانش داده است، به این راه رفته است.

همین که شما متوجه باشید که خدا به شما چیزی داده که به همسایه نداده، به فلان فامیل نداده، این خودش مرتبه ای از شکر [است.] مرحله دومش هم عبارت است از اینکه شما سجده شکر بجا آورید، شما نماز شکر بخوانید، شما الحمدالله بگویید که جامع ترین لفظ شکر، الحمدالله [است]

تا یادتان می آید، با عمق جان بگویید الحمدالله! خدا از ما هم قبول کرد، خدا بچه ما را هم تحویل امام زمان داد، الحمدالله من لایقش نبوده ام، من در حد خودم نمی دیدم که بچه ام برود طلبه امام زمان شود، مشعل شود، پرچمدار شود، این شکرنعمت [باعث فزونی نعمت می شود، خداوند می فرماید:] «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابی‏ لَشَدیدٌ».[۲]  همیشه شارژ باشید، امنیت، استقلال، شکر دارد، این که همه جای عالَم حکومت هاشان فاسقِ شراب خوارِ ظالمند، ولی شما در رأس حکومتتان، یک مجتهد عادل نماز شب خوان [قرار دارد]، [مجتهدی که] اهل توسل، حکیم، دنیا شناس، سیاست مدار، لایق [است].

 همین که آدم بداند خدا چه نعمتی به او داده [است]، خودش شکر [است]. وبعد هم الحمدلله بگوید و سجده شکر، نماز شکر، روزه شکر [بجا آورد.] روزه برای شکرانه این نعمت ها، برای [اینکه] انسان درهای جدیدی را باز می کند، [مناسب و نیکوست].

مواظبت های خانواده ای که طلبه دارد

مسئله آخر هم این است که تا آدم بچه ی طلبه ندارد، فامیل طلبه ندارد، [طبیعتاً] عادی زندگی می کند، اما وقتی بابا [صاحب فرزند] طلبه شد، باید مراقبه اش در همسایه داری، در مدارا، در صعه ی صدر، [فزونی یابد.] [اگر] تا حالا در منزل عصبانی می شد، [از این پس] حضرت عباسی [رویه خود را تغییر دهد، چرا که] حضرت مهدی قبول کرده بچه شما در پادگانش وارد کند، در آنجا رشدش دهد.

” در روایت داریم وقتی طالب علم از قبرستانی عبور می کند، خدای متعال به برکت قدم او عذاب را از قبوری که معذب هستند بر می دارد. خدا برای طلبه احترام ویژه ای قائل شده است و شما هم باید همین انعکاس را در زندگی خودتان پیدا بکنید. “

[از حالا به بعد] پدر و مادر مطلقا دعوای داخل خانه نداشته باشند، سر بچه ها فریاد نزنند، [اگر] کسی آمد حرف [شخص دیگری را نزد شما باز گو کند،] احتمال بدهید که این فرد [ممکن است] ندانسته مرتکب غیبت شود، [به همین جهت لازم است شما با دقت نظر] به نحوی حرف را عوض کنید، یعنی نشان بدهید که این خانه دیگر بوی امام زمان می دهد، این خانه دیگر بوی دین میدهد، [دیگر] آن خانه سابق نیست. [امروز] کسی در این خانه رفت و آمد می کند [که سرباز امام زمان است.] در روایت داریم وقتی طالب علم از قبرستانی عبور می کند، خدای متعال به برکت قدم او عذاب را از قبوری که معذب هستند بر می دارد. خدا برای طلبه احترام ویژه ای قائل شده است و شما هم باید همین انعکاس را در زندگی خودتان پیدا بکنید.

توقع زیاد نداشتن از یک طلبه

  مسئله آخر این است که با جوان باید مدارا کرد؛ سخت گیری، حساسیت [که] حالا طلبه شده [و] شما [بخواهید] با وسواس [با او] برخورد کنید، [همین اول بسم الله] توقع داشته باشید [فرزندتان]، این سرباز امام زمان، ابی ذر زمان شود، هیچ [یک از] مستحباتش ترک نشود، هیچ مکروهی [از او] واقع نشود. این سخت گیری ها طرف را وادار می کند اصلش را از دست بدهد.

بله در واجبات و محرمات همه باید جدی باشیم یک دانه حرام در زندگی ما نباید باشد، یک واجبی نباید در خونه ما ترک شود؛ اما در بقیه امور، توقعات اضافی [را باید رها نماییم.] [اگر والدین بگویند:] «من فکر می کردم تو طلبه شدی، چنین و چنان بشوی؛ تو که هنوز همانی.» این نوع سرزنش ها، این نوع ملامت ها نه تنها کار را درست نمی کند، بلکه کار را بدتر می کند؛ لذا همان روشی که پیغمبر خدا در تربیت جامعه داشت: «فَبِما رَحْمَهٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ َ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ.»[۳]

نه بچه تان را آنقدر جسور بکنید که پیش شما جرات کند هر کاری را انجام دهد، نه آنقدر سخت بگیرید که از پدر و مادر خودش فراری باشد و دیگه سراغ شما را نگیرد. طلبه شدن آدم را عوض نمی کند، ما باید به طلبه ها بگوئیم عوض شوید، طلبه هم مثل همه آدم ها آدم است. او هم گرسنه می شود، تشنه می شود، نیاز به زن پیدا می کند. [همان طور که شما عزیزان] انواع نیازها را داشتید و دارید، این جوان هم دارد. چه طلبه باشد، چه غیر طلبه، باید مراقبت بکنیم مشکلاتش را حل بکنیم.

رفیق شدن با همسر و فرزند

[اگر] عوض حل مشکلات، بیایید سرزنش کنید، چماق به دست بگیرید، [سر کوفت بزنید و بگوئید:] تو پایت را عوضی گذاشتی، این [امورات منجر می شود که کار] خراب شود. [خداوند سبحان می فرماید:] «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»[۴] باید با کارشناسان مربوطه مشورت بکنید، آنچه را گفتند [طبق نظر ایشان] عمل کنید و الا سر به سر بچه تان نگذارید، [این طلبه] همان بچه سابقتان است، رفت و آمدش همان طور است، البته باید سفارش کنیم، [باید مراقبش باشیم که] طلبه نباید لباسش جلف باشد، سر و وضعش نباید نامرتب باشد، نظافتش باید همیشه در صدر مسائل باشد، باید اهل تواضع باشد؛ حالا که طلبه شده خودش را نگیرد، ژست نگیرد، توقعاتش را بالا نبرد، اینها را آرام آرام باید بهش کمک کنید. پدر و مادر اگر با بچه شان رفیق بودند، [می توانند در حل مشکلات و عیوبش مدد کارش باشند.]

” اگر مرد با زنش رفیق نباشد، زنش زنه خوبی در نمی آید. باید رفیق بود، مدیر خوب کسی است که با زیر مجموعه اش رفیق باشد. باید با بچه تان [رفیق باشید،] اگر رفاقت نداشتید، از حالا به بعد رفیق باشید! رفاقت کنید! بگذارید او شما را محرم خودش بداند، بگذارید او جرأت کند مشکلاتش را به شما بگوید “

[این قضیه در مورد عیال نیز صادق نیست.] اگر مرد با زنش رفیق نباشد، زنش زنه خوبی در نمی آید. باید رفیق بود، مدیر خوب کسی است که با زیر مجموعه اش رفیق باشد. باید با بچه تان [رفیق باشید،] اگر رفاقت نداشتید، از حالا به بعد رفیق باشید! رفاقت کنید! بگذارید او شما را محرم خودش بداند، بگذارید او جرأت کند مشکلاتش را به شما بگوید، نرود به غیر بگوید، [آن وقت] آنها هم عوضی راهنمایش کنند [و از مسیر حق خارجش نمایند.]

دعا برای فرزند خود

 انشاالله این امور را رعایت کنید، بعد هم دو رکعت نماز امام زمان بخوانید، [سپس] نذر حضرت حجت [نمایید]، عرضه بدارید: «آقاجان! از این به بعد این بچه مال شماست، من تا اینجا امانت دار بودم، کمکم کردی بچه ام متدین بار آمد، راه شما را انتخاب کرد، از این به بعد مال شماست هواشو داشته باشید.»

 صدقه، نماز، روزه، دعا و سپردن به اولیای الهی؛ از [جمله] رموزیست که شما می توانید [به وسیله آنها] در سعادتت بچه خودتان دخیل باشید. «وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهِ»[۵] از نماز کمک بگیرید تا احساس کردید بچه تان مشکل دارد، بروید نماز بخوانید، روزه بگیرید، برا بچه تون دعا بکنید، برای اخلاصش- به خصوص برای اخلاصش- [دعا کنید.]

اخلاص بخواهید، شوق به درس بخواهید، برای او عشق به طلبگی بخواهید و آدم شدن این را انشالله رعایت بکنید، امیدوارم مصداق این آیه قرار بگیرید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُونُوا أَنْصارَ اللَّهِ کَما قالَ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوارِیِّینَ مَنْ أَنْصاری إِلَى اللَّهِ قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ»[۶]

به ندای امام زمانتان لبیک گفتید، برای حضرت، انصارالله تربیت کردید؛ از این به بعد هم توقع دارید به برکت این فرزند طلبه تان، امام زمان شما را جز نوکرای خودش بنویسد. و در مجموعه دستگاه حضرت، شما هم سری تو سرها داشته باشید و از صاحب الامر نمره بگیرید. انشالله تعالی

[۱] اعراف؛ ۵۸ – سرزمین پاکیزه (و شیرین)، گیاهش به فرمان پروردگار مى‏روید.

[۲] ابراهیم؛ ۷ – «اگر شکرگزارى کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسى کنید، مجازاتم شدید است!»

[۳] آل عمران، ۱۷۳ – به (برکت) رحمت الهى، در برابر آنان [مردم‏] نرم (و مهربان) شدى! و اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراکنده مى‏شدند. پس آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بطلب!

[۴] نحل؛ ۴۳ – اگر نمى‏دانید، از آگاهان بپرسید.

[۵] بقره؛ ۴۵ – از صبر و نماز یارى جویید.

[۶] صف؛ ۱۴ – اى کسانى که ایمان آورده‏اید! یاوران خدا باشید همان‏گونه که عیسى بن مریم به حواریون گفت: «چه کسانى در راه خدا یاوران من هستند؟!» حواریون گفتند: «ما یاوران خدائیم»