«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ»[۱]. مؤمن علائمی و نشان‌هایی دارد که مؤمن است یا مؤمن نیست، خداوندِ عزیز در این آیه‌ی سوره‌ی مبارکه‌ی حجرات با کلمه‌ی إِنَّمَا دایره‌ی ایمان و نشانه‌ی مؤمن را بیان کرده است، تا ما خودمان را محک بزنیم، فرمود: مؤمن فقط این‌هایی هستند که به خدای متعال و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دل بسته‌اند، نه تنها علمِ به حقّانیّتِ حق و رسالتِ پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم دارند بلکه باور کرده‌اند، قبول کرده‌اند، قبولِ قلبی دارند، التزامِ عملی دارند. ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا اما می‌گویند که «جوجه را آخرِ پاییز می‌شمارند» اینکه امروز مؤمن است و قبول دارد و عمل می‌کند کفایت نمی‌کند، ببینید در این خط باقی می‌ماند یا آرام آرام جزوِ ریزشی‌هاست؟ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا مؤمن تا آخر ایستاده است.
خدای متعال مرحوم امام را با ائمه‌ی هدی علیهم السلام محشور بدارد، این جمله‌ی مشهورِ ایشان است: «ما تا آخر ایستاده‌ایم» این علامتِ ایمان است. اما خیلی‌ها آمدند و رفتند، یا آمدند و در راه ماندند، یعنی تا آخر نیامدند، یک قدم دو قدم آمد و بعد دیگر سست شد و دیگر نیامد، یا برگشت و یا از خط خارج شد، همه طورِ آن هست، که در اصطلاحِ قرآن کریم نامِ این‌ها را «ارتداد» گذاشته است. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا مَن یَرتَدَّ مِنکُم عَن دینِهِ»[۲] یک عدّه‌ای مؤمن بودند، خدای متعال و رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را قبول کرده بودند، در غدیر امیرالمؤمنین علیه السلام را پذیرفته بودند و بعیت کرده بودند، اما تا پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم از دنیا رفتند، این‌ها در امتحاناتِ بعد از رحلتِ پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم دیگر زیرِ پرچمِ امیرالمؤمنین علیه السلام نماندند و به سراغِ دیگران رفتند. قرآنِ کریم می‌فرماید این‌ها مُرتَد هستند، یعنی این‌ها برگشتند، جلو نرفتند و باقی نماندند، از راهی که داشتند ادامه می‌دادند مرتجع شدند و برایِ آن‌ها بازگشت پیش آمد.
این است که مسئله‌ی یقین خیلی مهم است، در دعایِ مکارم الأخلاق که دعایِ بیستمِ صحیفه‌ی سجّادیّه‌ی حضرت زین العابدین علیه الصلاه و السلام است، آنچه را که ما باید از خدای متعال بخواهیم با زبانِ حضرت سجّاد علیه السلام مطرح شده تا بیاموزیم که چه چیزهایی برایِ ما خیلی مهم است. یکی از چیزهایی که در دعایِ مکارم الأخلاق امام سجّاد علیه السلام از محضر ربوبی درخواست می‌کنند این است: «وَ صَحِّحْ بِمَا عِنْدَک یقِینِی»[۳] خدایا! یقینِ من را… «مَا عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ»[۴] ما خیلی به زندگیِ دنیوی یقین داریم، لذا فکرِ آینده‌ی خودمان را، فکرِ فرزندانمان را، حقوق‌مان را، بازنشستگی‌مان را، دقیقاً محاسبه می‌کنیم، وضعیّتِ درآمد و هزینه‌ی‌مان را می‌سنجیم و برایِ روزِ مبادا احتیاطاتِ لازم را انجام می‌دهیم، در این شرایطِ بهرانیِ اقتصاد که سوءِ مدیریت و اعتمادِ به بیگانگان در موردِ برجام این مشکلات را برایِ کشورِ ما پیش آورد یک عدّه‌ای خیلی بد امتحان می‌دهند، این‌ها جنس عرضه نمی‌کنند، وسایلِ خانه، ماشین و امورِ دیگری که مردم احتیاج دارند و آن‌ها هم در انبارهای خود نگه داشته‌اند عرضه نمی‌کنند، چرا؟ برایِ اینکه می‌گویند ممکن است ارز از این هم بالاتر برود.
این آقایانی که وعده داده بودند به پولِ ملّی اعتبار بدهند، امروز طوری شده است که برادرانِ عزیزِ ما، طلبه‌هایِ ما که برایِ تکمیلِ زبان‌شان افتخار دارند در نجف اشرف در این گرمایِ تابستان الحمدلله زبانِ عربیِ خود را تکمیل کنند، این‌ها می‌گویند اینجا اجمالاً اینکه وضعیّتِ ارز در ایران اینطور شده و پولِ ما سقوط کرده است، برای عراقی‌ها هم خیلی مهم است، گاهی انسان تحقیر می‌شود، و روا نبود این‌ها با وعده‌هایِ آنطوری کار را به اینجا برسانند، ارز و پولِ بیگانه را اینقدر بالا بردند و پولِ ملّی را اینقدر بی‌اعتبار کردند. خُب خدای متعال هم در کمین نشسته است، هر کس خیانت می‌کند، هر کس به حقوقِ مردم و خصوصاً مستضعفین بی اعتنایی می‌کند، خواهید دید که چوبِ خدا صدا ندارد، باید منتظر بود. اما این داخلی‌ها، بعضی از کاسب‌ها، یعنی این‌ها هیچ اعتقادی به خدای متعال و قیامت ندارند، این‌ها با عرضه نکردنِ اجناسِ‌شان به احتمالِ اینکه این ارز بالا می‌رود، پس نگه‌داریم تا گران‌تر بفروشیم، این‌ها محاسباتِ شیطانی و مادّی است. این‌ها به امورِ ظاهری و مادّی خیلی اعتناء و یقین دارد، اما به قبر و قیامت اینقدر اعتقاد ندارند، که اگر این اعتقاد را داشتند، عملِ آن‌ها این را نشان می‌داد.
[۱] سوره مبارکه حجرات، آیه ۱۵
[۲] سوره مبارکه مائده، آیه ۵۴ (یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا مَن یَرتَدَّ مِنکُم عَن دینِهِ فَسَوفَ یَأتِی اللَّهُ بِقَومٍ یُحِبُّهُم وَیُحِبّونَهُ أَذِلَّهٍ عَلَى المُؤمِنینَ أَعِزَّهٍ عَلَى الکافِرینَ یُجاهِدونَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَلا یَخافونَ لَومَهَ لائِمٍ ۚ ذٰلِکَ فَضلُ اللَّهِ یُؤتیهِ مَن یَشاءُ ۚ وَاللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ)
[۳] دعای مکارم الأخلاق
[۴] سوره مبارکه نحل، آیه ۹۶ (مَا عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ ۖ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ ۗ وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَش)
پاسخ دهید