«السَّلَامُ عَلَى رَبِیعِ الْأَنَامِ وَ نَضْرَهِ الْأَیَّام[۱]» ؛ «السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّهَ اللَّهِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏»

تبریک به مناسبت فرارسیدن سال ۱۴۰۲ هجری شمسی

حُلول سال جدید و ورود همه‌ی خَلایق به فضای جدیدی از زندگی بر همه‌ی مؤمنین، بر همه‌ی صاحب‌دلان، بر همه‌ی اُمّت موحّد و مردم عزیز و شهید داده و اهل‌بیتی و وِلایی ایران عزیزمان و بر عَلمدار انقلاب‌مان، زَعیم و مرجع عالیقدرمان و بر امام زمان‌مان (ارواحنا فداه) مبارک باد. با عرض تبریک بهار طبیعت، چند نکته را به محضر شریف همه‌ی عزیزانی که با این برنامه ارتباط برقرار می‌کنند، به عنوان هدیه‌ی نوروزی تقدیم می‌دارم.

نکاتی در مورد خودسازی انسان در بهار طبیعت

نکته‌ی اوّل این است که دل انسان هم مانند طبیعت است و چهار فصل دارد. پاییز دارد، زمستان دارد؛ ولی همیشه باید وَراء پاییز و زمستان، بهاری داشته باشد. دل حیات جدیدی را تجربه کند. انسان باید نشاط، طراوت، بَهجت و جوششی در جان، در روح و در قلب خود احساس کند و همراه با طبیعت اکتساب نماید. چیزهایی که دل را زنده می‌کند، چند چیز است. اوّلین مورد آن این است که تا زمانی که دل با دل‌آفرین مرتبط نشود، حالت حیات ندارد. انسان بارقه‌ای از خداوند متعال است؛ «نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی[۲]». چون حقیقت و جوهر انسان از عالَم بالاست و خداوند متعال این احترام و کرامت را به بَشر داده است و فرموده است که من از روح خودم در تو دَمیده‌ام، تا زمانی که ارتباط با آن روح برقرار نباشد، دل زنده نیست. از این جهت خداوند متعال در سوره‌ی مبارکه‌ی «یس» از کافر به عنوان مُرده یاد کرده است. کافر اصلاً حیات انسانی ندارد، دلِ آسمانی ندارد، دل پُر رونقی ندارد. قرآن کریم فرموده است: «الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ[۳]»؛ پس یاد خداوند، بودن با پروردگار عالَم و وصل‌شدن سیمِ دل با خداوند متعال، روح انسان را بهاری می‌کند و برای زمینِ جان انسان گُل و ریحان به همراه می‌آورد. «اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا[۴]»؛ باید فراوان یاد خداوند را داشته باشیم. هیچ‌گاه خداوند را فراموش نکنیم و همیشه خودمان را در پَناه خداوند متعال ببینیم. قدرت خداوند لایَتناهی است، دارایی‌اش هم لایَتناهی است. همیشه از خداوند کمک بخواهیم و به خداوند توکّل کنیم. از بَلاها، از گرفتاری‌ها، از غَم‌ها و از گناهان‌مان به خداوند متعال پَناه ببریم. همیشه آغوش رحمت الهی باز است. اگر پَناه بردیم، خداوند ما را با نَسیم رحمت خود بهاری می‌کند.

نکته‌ی دوّم خواندن قرآن کریم است. قرآن کریم ربیعِ قُلوب است. تلاوت آیات قرآن کریم و تَدبُّر در قرآن کریم دل انسان را زنده می‌کند. همین‌گونه که جسم ما توسط غذا انرژی و نشاط کسب می‌کند، روح ما نیز نیاز به غذا دارد و بهترین غذا تغذیه‌ی الهی است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده‌اند: «اَلْقُرْآنَ مَأْدُبَهُ اَللَّهِ[۵]»؛ قرآن کریم سُفره‌ی خداوند متعال است. لذا اگر قرآن کریم را بخوانیم، قرآن کریم را بفهمیم و به قرآن کریم عمل بکنیم، روح ما نَسیم بهاری را احساس می‌کند و دارای حیات و زندگی می‌شود.

نکته‌ی سوّم سَلامی بود که در آغاز عَرائض خود به خدمت شما تقدیم داشتم؛ «السَّلَامُ عَلَى رَبِیعِ الْأَنَامِ وَ نَضْرَهِ الْأَیَّام». یکی از القاب قُطب عالَم، قلب عالَم، جانِ جانان حضرت امام زمان‌مان (ارواحنا فداه) رَبیعُ‌ الاَنام است. یعنی وقتی جامعه زنده می‌شود، وقتی بالَنده می‌شود، وقتی سالم می‌شود که امام زمان‌ (ارواحنا فداه) تشریف بیاورند. بنابراین ارتباط فرد با امام زمان‌ (ارواحنا فداه) دلِ فرد را زنده می‌کند؛ ولی ارتباط جامعه با امام زمان‌ (ارواحنا فداه) که جامعه، جامعه‌ی امام زمانی و جامعه‌ی دینی باشد، باعث می‌شود که اُمّت همیشه نشاط داشته باشند و رو به پیش باشند و عقب نمانند.

نکته‌ی آخر هم این است که گناه دل را می‌میراند. «وَ أَمَاتَ قَلْبِی عَظِیمُ جِنَایَتِی[۶]»؛ در مناجات تائبین حضرت امام زین‌العابدین (علیه الصلاه و السلام) به خداوند عرضه می‌داریم: بزرگی گناه من، قلب من را میرانده است. «فَأَحْیِهِ بِتَوْبَهٍ مِنْکَ[۷]»؛ با یک توبه این دلِ مُرده‌ی من را زنده کن.

اُمیدوارم مردم عزیز ما با یاد خداوند متعال، با تلاوت قرآن کریم، با فَهم قرآن کریم و عمل به قرآن کریم، با یاد امام زمان (ارواحنا فداه) و امتثال اَوامر آن بزرگوار که امروز بستر امتثال اَوامر امام زمان (ارواحنا فداه)، امتثال اَوامر نایب امام زمان (ارواحنا فداه) و رهبری نورانی و امام زمانی ماست و با انجام توبه که برای قبولی توبه هم فرموده است: «إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ[۸]»؛ صِله‌ی رَحِم و کمک به گرفتاران، قبولی توبه را تسریع می‌نماید. اُمیدواریم سالی شاد، سالی توأم با سرافرازی، سالی پُر از مِهر و محبّت را در پیش داشته باشید و ان‌شاءالله در پَناه قرآن کریم و امام زمان (ارواحنا فداه) و در زیر پَرچم ولایت‌فقیه در نظام اسلامی و بر سر سُفره‌ی شهدا عزیز باشید و عاقبت به خیر باشید.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته

[۱] در زیارتنامه امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) که از سید بن طاوس نقل شده، می‌خوانیم: «السَّلَامُ عَلَى رَبِیعِ الْأَنَامِ وَ نَضْرَهِ الْأَیَّام» یعنی سلام بر بهار مردمان و خرمی روزگاران. این تعبیر معنایی ژرف را در خود نهفته دارد، یعنی قرار است امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) با خود بهار انسانیت را به ارمغان بیاورند. برای در درک کیفیت این بهار مردمان می توان به آیات ۱۶ و ۱۷ سوره مبارکه حدید که طبق روایات به این مسئله اشاره دارد، رجوع کنیم. خدای متعال در آیه ۱۷ می فرماید: «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ؛ بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده مى‏ گرداند به راستى آیات [خود] را براى شما روشن گردانیده‏ ایم باشد که بیندیشید». در این آیه خداوند از حیات مجدد زمین خبر می دهد که شاید ظاهر آیه به بهار مادی و طبیعی تفسیر شود یعنی حیات دوباره پس از مرگ و خواب زمستانی، اما وقتی به روایات ذیل این آیه مراجعه کنیم، درمی یابیم ائمه علیهم السلام این آیه را به ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تفسیر کرده اند.

[۲] سوره مبارکه ص، آیه ۷۲٫

«فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ».

[۳] سوره مبارکه رعد، آیه ۲۸٫

[۴] سوره مبارکه احزاب، آیه ۴۱٫

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا».

[۵] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد ۴، صفحه ۲۳۲.

«اَلشَّیْخُ أَبُو اَلْفُتُوحِ اَلرَّازِیُّ فِی تَفْسِیرِهِ ، عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: إِنَّ هَذَا اَلْقُرْآنَ مَأْدُبَهُ اَللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اِسْتَطَعْتُمْ اَلْخَبَرَ».

[۶] مفاتیح الجنان، مناجات توبه کنندگان (مناجات تائبین).

«إِلَهِی أَلْبَسَتْنِی الْخَطَایَا ثَوْبَ مَذَلَّتِی وَ جَلَّلَنِی التَّبَاعُدُ مِنْکَ لِبَاسَ مَسْکَنَتِی وَ أَمَاتَ قَلْبِی عَظِیمُ جِنَایَتِی فَأَحْیِهِ بِتَوْبَهٍ مِنْکَ یَا أَمَلِی وَ بُغْیَتِی وَ یَا سُؤْلِی وَ مُنْیَتِی فَوَعِزَّتِکَ مَا أَجِدُ لِذُنُوبِی سِوَاکَ غَافِرا وَ لا أَرَى لِکَسْرِی غَیْرَکَ جَابِرا ذوَ قَدْ خَضَعْتُ بِالْإِنَابَهِ إِلَیْکَ وَ عَنَوْتُ بِالاسْتِکَانَهِ لَدَیْکَ فَإِنْ طَرَدْتَنِی مِنْ بَابِکَ فَبِمَنْ أَلُوذُ وَ إِنْ رَدَدْتَنِی عَنْ جَنَابِکَ فَبِمَنْ أَعُوذُ فَوَا أَسَفَاهْ مِنْ خَجْلَتِی وَ افْتِضَاحِی وَ وَا لَهْفَاهْ مِنْ سُوءِ عَمَلِی وَ اجْتِرَاحِی أَسْأَلُکَ یَا غَافِرَ الذَّنْبِ الْکَبِیرِ وَ یَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْکَسِیرِ أَنْ تَهَبَ لِی مُوبِقَاتِ الْجَرَائِرِ وَ تَسْتُرَ عَلَیَّ فَاضِحَاتِ السَّرَائِرِ. وَ لا تُخْلِنِی فِی مَشْهَدِ الْقِیَامَهِ مِنْ بَرْدِ عَفْوِکَ وَ غَفْرِکَ وَ لا تُعْرِنِی مِنْ جَمِیلِ صَفْحِکَ وَ سَتْرِکَ. إِلَهِی ظَلِّلْ عَلَى ذُنُوبِی غَمَامَ رَحْمَتِکَ ،وَ أَرْسِلْ عَلَى عُیُوبِی سَحَابَ رَأْفَتِکَ. إِلَهِی هَلْ یَرْجِعُ الْعَبْدُ الْآبِقُ إِلا إِلَى مَوْلاهُ أَمْ هَلْ یُجِیرُهُ مِنْ سَخَطِهِ أَحَدٌ سِوَاهُ. إِلَهِی إِنْ کَانَ النَّدَمُ عَلَى الذَّنْبِ تَوْبَهً فَإِنِّی وَ عِزَّتِکَ مِنَ النَّادِمِینَ وَ إِنْ کَانَ الاسْتِغْفَارُ مِنَ الْخَطِیئَهِ حِطَّهً فَإِنِّی لَکَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ لَکَ الْعُتْبَى حَتَّى تَرْضَى. إِلَهِی بِقُدْرَتِکَ عَلَیَّ تُبْ عَلَیَّ وَ بِحِلْمِکَ عَنِّی اعْفُ عَنِّی وَ بِعِلْمِکَ بِی ارْفَقْ بِی. إِلَهِی أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِکَ بَابا إِلَى عَفْوِکَ سَمَّیْتَهُ التَّوْبَهَ فَقُلْتَ: تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحا فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ الْبَابِ بَعْدَ فَتْحِهِ. إِلَهِی إِنْ کَانَ قَبُحَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ إِلَهِی مَا أَنَا بِأَوَّلِ مَنْ عَصَاکَ فَتُبْتَ عَلَیْهِ وَ تَعَرَّضَ لِمَعْرُوفِکَ فَجُدْتَ عَلَیْهِ یَا مُجِیبَ الْمُضْطَرِّ یَا کَاشِفَ الضُّرِّ یَا عَظِیمَ الْبِرِّ یَا عَلِیما بِمَا فِی السِّرِّ یَا جَمِیلَ السِّتْرِ [السَّتْرِ] اسْتَشْفَعْتُ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ إِلَیْکَ وَ تَوَسَّلْتُ بِجَنَابِکَ [بِجِنَانِکَ‏] وَ تَرَحُّمِکَ لَدَیْکَ فَاسْتَجِبْ دُعَائِی وَ لا تُخَیِّبْ فِیکَ رَجَائِی وَ تَقَبَّلْ تَوْبَتِی وَ کَفِّرْ خَطِیئَتِی بِمَنِّکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ».

[۷] همان.

[۸] سوره مبارکه هود، آیه ۱۱۴٫

«وَ أَقِمِ الصَّلَاهَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَ زُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ۚ ذَٰلِکَ ذِکْرَىٰ لِلذَّاکِرِینَ».