و همچنین مسلم در همان کتاب از یعلی بن امیه نقل می‌کند که گفت: به عمر بن خطاب گفتم: اگر آن روز از کفار می‌ترسیدند و در نتیجه نماز را شکسته می‌خواندید، امروز که مردم در امنیت بسر می‌برند، چه لزومی دارد که در سفر نماز را شکسته بخوانید؟ عمر گفت: من هم در این حکم، تعجب کرده بودم، از رسول خدا علتش را پرسیدم، فرمود: این منتی است که خداوند بر شما نهاده است، پس صدقه الهی را پذیرا شوید[۲]

و همچنین مسلم در صحیحش در کتاب صلاه المسافرین و قصرها از ابن عباس نقل می‌کند که گفت: خداوند نماز را بر لسان پیامبرش صلی الله علیه و آله در وطن چهار رکعتی و در سفر دو رکعتی و در حال خوف در جنگ یک رکعتی واجب گردانیده است[۳]

و همچنین از انس بن مالک نقل می‌کند که گفت: هر وقت رسول خدا به مسافت سه میل یا سه فرسخ، از شهر خارج می‌شد، نماز را دو رکعتی می‌خواند[۴].

و او نیز گفته است: با رسول خدا صلی الله علیه و آله از مدینه به مکه رفتیم، پس حضرت نماز را دو رکعت به جای آورد تا بازگشتیم. راوی گوید: پرسیدم: چند روز در مکه اقامت داشت؟ گفت: ده روز! [۵]

از این احادیث که مسلم در صحیحش آورده، روشن می‌شود که این آیه کریمه که حکم نماز شکسته را در حال سفر بیان می‌کند، حضرت از آن چنین استنباط کرده و با قول و عمل آن را بیان نموده است که این اجازه‌ای است که خداوند به مسلمین داده و بر آنان منت نهاده و صدقه خداوند برای آنان است که واجب است آن را بپذیرند. و بدینسان ادعای دوالیبی و همگامانش در دست و پا کردن بهانه و عذر برای عمر و تصحیح اشتبا‌‌ه‌هایش به اینکه به علت حکم می‌نگریسته نه به ظاهر حکم، باطل می‌شود. زیرا وقتی حکم نماز شکسته نازل شد، و عمر تعجب کرد، رسول خدا به عمر فهماند که هرگز احکام ثابت الهی متوقف بر علتش نیست، پس نماز در مسافرت شکسته است هر چند مردم در امن و امان به سر ببرند و از کفار هیچ هراسی نداشته باشند. ولی عمر، فتوائی دیگر دارد، غیر از آنچه دوالیبی و سایر علمای اهل سنت به نظرشان می‌رسد.

حال به عثمان بن عفان بنگریم، لابد او هم در نصوص قرآنی و احادیث نبوی اجتهاد می‌کند تا به کاروان خلفای راشدین برسد. همین که بر کرسی خلافت نشست، در اولین فرصت، نماز مسافر را تمام اعلام کرد و به جای دو رکعت دستور داد چهار رکعت بخوانند.

من هر چه اندیشیدم، هیچ نتوانستم انگیزه این تغییر در حکم و زیاد کردن آن را بدانم، جز اینکه می‌خواست به مردم و خصوصا بنی امیه بفهماند که او از محمد و ابوبکر و عمر، با تقواتر و پارساتر است.

مسلم در صحیحش در باب صلاه المسافرین و قصر الصلاه بمنی از سلام بن عبدالله از پدرش نقل می‌کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله در منی و اماکن دیگر، نماز مسافر را دو رکعتی به جای آورد و ابوبکر و عمر نیز نماز را شکسته خواندند، عثمان هم درآغاز خلافتش، اینچنین خواند، پس دستور داد که باید تمام بخوانند![۶]

و همچنین در صحیح مسلم از زهری نقل می‌کند که به عروه گفت: چرا عایشه نماز را در سفر تمام می‌خواند؟ گفت: او اجتهاد کرده همانگونه که عثمان نیز اجتهاد کرده است[۷]

و بدینسان دین خدا و احکامش و نصوصش اینچنین مورد دخل و تصرف تاویل کنندگان و تفسیر مفسران قرار می‌گیرد!!

منبع:پرسمان

پی نوشت:

[۱] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۲.

[۲] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۳.

[۳] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۳.

[۴] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۵.

[۵] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۵.

[۶] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۵.

[۷] – صحیح مسلم: ج ۲، ص ۱۴۳.