سوال ۱ – مقصود از معرفت امام زمان که در روایت آمده چیست که می فرماید : من مات و لم یعرف امام زمانه ، مات میته جاهلیه (۵۷) هر کس بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد ، بسان مردن زمان جاهلیت جان سپرده است؟

یعنی امام علیه السّلام را مفترض الطاعه بداند چنانکه در روایت دیگر به این معنی تفسیر شده است . وگرنه اسم و شخص امام علیه السّلام را که کافر و مومن می دانند . و شناختن امام زمان علیه السلام به عنوان مفترض الطاعه تحقق نمی یابد مگر اینکه امام سابق و نصب او را به نص از امام سابق بشناسد . و اگر به یکی از ائمه علیه السّلام معرفت نداشته باشد معرفت او کامل نخواهد بود .

سوال ۲ –  آیا از این روایت نمی توان استفاده کرد که مخالفین کافرند ؟

 مخالفین مجرم هستند ، ولی کافر نیستند .

سوال۳ –  خیر ، چنین کسی از نعمتهای اخروی محروم خواهد بود؛ زیرا خداوند متعال می فرماید : و من کان فی هذه اعمی ، فهو فی الاخره اعمی و اضل سبیلا (اسراء : ۷۲) ؟

و هر کس در اینجا (دنیا) کور (دل ) باشد ، در آخرت هم کور (دل ) او گمراهتر خواهد بود .
همچنین راه بهشت و سعادت برای او بسته ، و رحمت و مغفرت پروردگار شامل حال او نخواهد شد؛ چرا که خداوند متعال می فرماید : فضرب بینهم بسور له باب باطنه فیه الرحمه ، و ظاهره من قبله العذاب (حدید : ۱۳)
آنگاه میان آنها دیواری زده می شود که آن را دروازه ای است که باطنش رحمت است و ظاهرش روی به عذاب دارد .

منبع: ۶۶۵ پرسش و پاسخ در محضر علامه طباطبایی قدس سره؛ نشر نهاوندی؛ مؤلف: محمدحسین رخ‌شاد