با توجّه به همیشگی بودن لزوم تشکیل حکومت صالح دینی، در صورت فقدان فقهای جامع شرایط، نوبت به عدول مؤمنان می‌رسد که موظّف به تشکیل حکومت براساس احکام الهی و مصالح جامعه‌ی اسلامی می‌باشند و سایر مسلمانان وظیفه دارند از آنان اطاعت کنند. عدول مؤمنان از هر منبعی که احکام دینی خود را به دست می‌آورند. نحوه‌ی اداره‌ی کشور و احکام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و… را نیز از همان‌جا اخذ می‌کنند و حکومت را از باب حسنه تشکیل می‌دهند.

البتّه اگر در بین عدول مؤمنان کسانی یافت شوند که از لحاظ فقاهت و اجتهاد در حدّ متجزّی باشند؛ یعنی، در بعضی از ابواب فقه توان استنباط احکام فرعی از مبادی و منابع اصلی را داشته باشند، مقدّم هستند و اگر آنان نبودند. همان عدول مؤمنان مسئله‌دان، اجرای حکومت اسلامی را بر عهده می‌گیرند.[۱]

منبع: دین و سیاست، ولایت فقیه، جمهوری اسلامی؛ دفتر نشر معارف – تدوین و تألیف: حمیدرضا شاکرین، غلیرضا محمدی

[۱]– ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، ص ۳۶۳٫