روز سه شنبه مورخ ۰۹ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ و مصادف با روز چهارم ماه مبارک رمضان، حضرت «آیت الله صدیقی» در گفتگو با پرتال علوم اسلامی ثقلین به ایراد بیاناتی با موضوع «شرح دعای ۴۴ صحیفه سجادیه» پرداختند که مشروح این گفتگو تقدیم حضورتان می گردد.
«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی»[۱].
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».
مقدّمه
وجود مبارک امام زین العابدین سلام الله علیه در این مجموعه‌ی عظیمی که از ایشان به یادگار مانده است یعنی صحیفه نوریّه‌ی سجّادیه در هنگامِ دخولِ ماه مبارک رمضان دعایی را ایراد کرده‌اند که در صحیفه سجّادیه دعای چهل و چهارم است و برای ماه مبارک رمضان تیتر و عناوینی را اختصاص داده‌اند.
ماه مبارک رمضان «ماه طهور»
یکی از عناوین این است که این ماه «شَهْرَ الطَّهُورِ» است؛ از عنوانِ اینکه این ماه سراسر تحتِ این عنوان قرار داده شده است… «طهور» در جایی است که انسان بوسیله‌ی چشمه‌ای، نزولِ بارانی، دریایی، آبِ زلالی، دائماً سعی می‌کند که گرفتارِ تاریکی نشود و غباری بر او ننشیند و آلودگی او را مکدّر نکند، لذا همواره در مقامِ دفع است، این شخص آنقدر انس دارد و خود را در معرضِ ریزشِ باران و آب قرار می‌دهد که هر وقت انسان نگاه کند می‌بیند که تمیز و نظیف است و هیچ آلودگی ندارد.
در کنارِ این دفعِ آلودگی «رفعِ آلودگی» هست، پای کسی در اثرِ غفلت در یک باتلاقی رفته است و آلوده شده است، یا در اثرِ بی‌توجّهی چرک‌ها آرام آرام راسخ شده است و روی هم انباشته شده است، و این شخص به دنبالِ آبی می‌گشت که بتواند این چرک‌ها را رفع کند.
ماه مبارک رمضان یک چشمه‌ای از جانب پروردگار عزیز برای انسانِ عارف و انسانی است که همیشه خشیّتِ الهی دارد و هیچگاه به خود اجازه نداد کاری کند که دلِ خود را چرکین کند و روحِ خود را آلوده کند، ماه مبارکِ رمضان برای او یک نوع «جلا دادن» است، تجلّیِ بیشترِ نور در وجودِ اوست، تشدیدِ نور است، و طهارت را به درجاتِ بالا رساندن است، و برای کسی که آلوده بوده است، گنهکار بوده است، برای او شستشویی است که در طی یک ماه علی الدّوام باید در مقامِ محاسبه‌ی آلودگی‌های گذشته و علاجِ آن‌ها باشد.
ماه ماهِ رفعِ مشکلاتِ اخلاقی، رفتاری، فکری و احساسی است، یا نه، ماهِ دفع است. کسی که ماه مبارک رمضان را می‌بیند به مرحله‌ی عصمت می‌رسد، یازده ماه بیمه است، دیگر شیطان به سراغِ او نمی‌آید، دیگر گناه به دورِ او نمی‌چرخد.
«برکت» و «رحمت» و «مغفرت» در ماه مبارک رمضان
از این رو در روایاتِ ما در مورد ماه مبارک رمضان بشارتِ هر دو جهت هست، خدای متعال پیغمبرِ خود را مأمور کرد که به مردم بگوید: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَهِ وَ الرَّحْمَهِ وَ الْمَغْفِرَهِ»[۲]، این ماه ماهِ برکت است.
برکت «افزایشِ فوقِ رغبت» است.
گاهی مال حالتِ کَفِ روی آب را دارد، درآمد زیاد است اما همیشه کم می‌آورد، برای نیازهای او کفایت نمی‌کند، گاهی انسان درآمدِ مختصری دارد اما هیچ وقت نیازمند نیست و او را کفایت می‌کند و مالِ کم رفعِ مشکلات می‌کند. وقتی مال برکت کند با کمِ آن انسان آثار و ثمراتِ زیادی در زندگیِ خود می‌بیند و وقتی برکت برود زیادِ مال هم انسان را بی‌نیاز نمی‌کند.
اعمالِ عبادی هم همینطور است، گاهی یک نماز انسان را یک ساعت هم از گناه بازنمی‌دارد، اما گاهی یک صلوات انسان را یک هفته بیمه می‌کند، دیدنِ یک ولیّ‌خدا انسان را تا مدّت‌ها شارژ می‌کند و سیمِ انسان وصل است و گناه نمی‌کند.
ماه مبارک رمضان برکت دارد، یعنی نماز ماه مبارک رمضان آثار و برکاتی دارد که در اوقاتِ دیگر نبوده است، قرآن خواندن و کارهای خیر در این ماه برکت می‌کند، مثلِ مالِ حلال می‌ماند، مثلِ مالِ زلال می‌ماند، مثلِ مالِ متبرّک می‌ماند و برکت می‌کند.
«بِالْبَرَکَهِ وَ الرَّحْمَهِ»، و ماه ماهِ نزولِ رحمتِ رحمانیّه‌ی خدای متعال و رحمتِ رحیمیّه‌ی خدای متعال است.
انسان هم از نظرِ ظاهری در زندگیِ رمضانی احساسِ گشایش می‌کند و خدای متعال رحمتِ خود را در بُعدِ رزق بر او نازل می‌کند و هم رحمتِ رحیمیّه دارد، خدای متعال چیزهایی را می‌دهد که به خصوصی‌ها می‌دهد، یعنی انسانی که در روزهای قبل توفیقِ قرائتِ یک سوره را نداشت حال هر روز یک جزء از قرآن کریم را می‌خواند، این رحمتِ رحیمیّه است، توفیقِ مطالعه نداشت اما حالا تفسیر مطالعه می‌کند، کتاب‌های حدیثی مطالعه می‌کند، حالاتِ بزرگان را مطالعه می‌کند؛ این رحمتِ رحیمیّه است.
و دیگر چیزی که خدای متعال در ماه مبارک رمضان ارزای داشته است «مغفرت» است، «مغفرت» یک چیزی است که اگر نبود جهان گرفتارِ آتش بود، زندگی برای کسی باقی نمی‌ماند.
مغفرت غفرانِ خدای متعال است، آمرزشِ خدای متعال است، پوششِ الهی است که شاملِ حالِ بندگانِ خدای متعال می‌شود.
غفرانِ الهی در قرآن کریم
«طهور» که در این جمله‌ی امام سجّاد علیه الصلاه و السلام آمده است برای یک عدّه‌ای مصداقِ غفران هست، خدای متعال می‌بخشد، «إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ»[۳]، تنها گناهی که خدای متعال نمی‌بخشد گناهِ «شرک» است، خدای متعال «شرک» را نمی‌بخشد، «مشرک» را مورد عفو قرار نمی‌دهد، «وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ»، عجب بشارتی است! خدای متعال در قرآن خود به همه‌ی گنهکارها امید داده است، «وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ»، بجز شرک هر گناهی، هر کبیره‌ای، هر جنایتی، هر جرمی در محضرِ خدای متعال قابل گذشت است.
این دعایی که برای حفظ آبرو هم توصیه شده است که بعنوانِ تعقیبات نماز خوانده شود «اللَّهُمَّ إِنَّ مَغْفِرَتَکَ أَرْجَى مِنْ عَمَلِی وَ إِنَّ رَحْمَتَکَ أَوْسَعُ مِنْ ذَنْبِی»، پروردگارا! عملِ من کم است اما مغفرتِ تو اوسع از عملِ من است، گناهِ من زیان است اما به اندازه‌ی رحمت و مغفرتِ تو نیست، «اَللّهُمَ اِنْ لَمْ اَکُنْ اَهْلاً»، خدایا! اگر من اهلیّت ندارم که تو مرا مورد مغفرت قرار بدهی «فَرَحْمَتُکَ أَهْلٌ أَنْ تَبْلُغَنِی وَ تَرحمَنی» اما مغفرتِ تو چشمه‌ی جوشان است، او کسی را رد نمی‌کند، هر اندازه که گناهِ من زیاد باشد به اندازه‌ی غفرانِ تو نیست.
خدای متعال «واسع المغفره» است، دایره‌ی غفران و سفره‌ی آمرزشِ خدای متعال خیلی وسعت دارد، از همه‌ی کائنات وسیع‌تر است.
از این جهت خدای متعال در قرآن کریم یک آیه‌ای دارد که برای گروهی این آیه یکی از امیدبخش‌ترین آیاتِ قرآن کریم است که دل را نوازش می‌دهد و روح را شاداب می‌کند، «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»[۴].
خاطره‌ای از عمره‌ی رجبیّه و مغفرت خدای متعال
یک وقتی ما توفیق داشتیم و در عمره‌ی رجبیّه میهمانِ خدای متعال بودیم، من مقابلِ دربِ کعبه نشسته بودم و یک حالتِ شرمندگی به من دست داده بود و انصاف می‌دادم که اگر خدای متعال به من مأموریت داده بود که برای خانه‌ی او میهمان دعوت کنم من چه کسانی را دعوت می‌کردم؟ قطعاً به سراغِ ممتازها می‌رفتم و اولیاء خاص را دعوت می‌کردم، کسانی که اهلِ طاعت و معرفت و مودّت هستند و گیر و آلودگی ندارند را دعوت می‌کردم، دیدم جایی برای خودم نمی‌ماند، اگر بنا بود من دعوت کنم مثلِ خودم را دعوت نمی‌کردم.
تا این موضوع به ذهنِ من آمد و خجالت می‌کشیدم که من کجا و خانه‌ی دوست کجا؟ من کجا و دیارِ انبیاء کجا؟ من کجا و کوی عشق‌بازیِ امام زمان ارواحنا فداه و حضرات معصومین علیهم السلام کجا؟ اینجا جای قدمِ آن بزرگواران است.
اوجِ شرمندگی برای من پیش آمد، سرِ خود را بلند کردم، نگاهی به دربِ کعبه کردم، دیدم این آیه روی باب کعبه منقّش است: «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ». دیدم چقدر خدای متعال بزرگ است! عجب مغفرت و کَرَمی دارد! اصلاً خدای متعال برای گنهکار دعوتِ ویژه فرستاده است، خدای متعال اینجا را برای نجاتِ گنهکارها قرار داده است، «إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا».
هم حرم‌های اهل بیت علیهم السلام، هم خانه‌ی کعبه، هم مساجد، هم کانون‌های نور، و هم ماه مبارک رمضان، این‌ها یک مأمنی است که گنهکار بیاید و این بدبختی‌های خود را به برکتِ این مواقفِ کریمه و مشاهد مشرّفه و اوقاتِ خاصِ دارای قداست… خدای متعال این‌ها را سفره‌ی خاصی قرار داده است که انسان‌های گرفتار ناامید نشوند، به اینجا بیایند و خدای متعال آن‌ها را پاک کند.
لذا خدای متعال در ماه مبارک رمضان وعده‌ی مغفرت داده است و «مغفرت» انسان را پاک می‌کند، انسان را طاهر می‌کند.
اهمیّتِ توبه و استغفار
یکی اینکه خودِ ماه مبارک رمضان و روزه «گناه» را آب می‌کند، دوم اینکه دستور است که انسان در ماه مبارک رمضان استغفار کند.
وجود نازنین حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: ایّهاالناس! جان‌های شما در گرو است، و این ماه مبارک رمضان با استغفارِ خودتان فَکّ رهن کنید، ماه ماهِ استغفار است، استغفارِ ماه مبارک رمضان ویژه است. در شب‌های جمعه‌ی طولِ سال مأمور هستیم که استغفار کنیم، شب‌های جمعه فرشتگان از ابتدای شب تا پایانِ شب مأموریت دارند و گنهکاران را دعوت می‌کنند، «هَل مِن تائبٍ؟ هَل مِن سائِلٍ؟» آیا سائلی، آیا توبه‌کننده‌ای به اینجا نمی‌آید؟ درها باز است! خدای متعال چشم به راه است که گنهکاری بیاید و بخشیده بشود.
هیچ کدام از این مناسبت‌های طولِ سال به مقدارِ ماه مبارک رمضان نیست، کسانی که در طول سال استغفار کرده‌اند و استغفارِ آن‌ها نتیجه نداده است و توبه‌های آن‌ها آن‌ها را نجات نداده است، ماه مبارک رمضان وقتِ آن است، باید در ماه مبارک رمضان بیایند، علاوه بر اینکه در هر شب ماه مبارک رمضان خدای متعال زمانِ افطار میلیون‌ها آزادی دارند، کسانی که گرفتارِ زندانِ گناه هستند… «اللّهُمَّ اغْفِرْ لىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَحْبِسُ الدُّعاَّء»[۵]، گناهی که دعا را حبس می‌کند… دعا «اثر» است، خودِ دعاکننده در زندان است، او در باتلاقِ گناه است و نمی‌تواند بیرون بیاید، خدای متعال در شب‌های ماه مبارک رمضان خیلی از این‌هایی که در زندانِ گناه هستند و خودشان را گرفتارِ ظلمت و تنگنا کرده‌اند را آزاد می‌کند، که نتیجه‌ی آن رهایی از آتشِ جهنّم است. اما خدای متعال در شب قدر به اندازه‌ی همه‌ی شب‌های ماه مبارک رمضان گنهکارها را آزاد می‌کند.
لذا فرموده‌اند که «فَإِنَّ الشَّقِی مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ»[۶]، شقی و بدبخت کسی است که ماه رمضان از او عبور کند و او بخشیده نشود، اگر کسی در ماه مبارک رمضان بخشیده نشود دیگر بخشیده نمی‌شود، مگر اینکه عرفه‌ای پیش بیاید و در عرفات دامانِ امام زمان ارواحنا فداه را بگیرد.
جامانده‌های ماه مبارک رمضان دیگر جایگاهی ندارند، دیگر جایی ندارند مگر اینکه روز عرفه زنده باشند.
خدای متعال میهمانانِ خود را اکرام می‌کند
اینکه حضرت سجّاد علیه الصلاه و السلام فرمودند «شهر طَهور»، این هم بشارت و مژده است و هم هشدار است، که اگر در ماه مبارک رمضان بخشیده نشدیم دیگر مشکل است که فرصتی برای ما پیش بیاید که خدای متعال ما را ببخشد.
ماه مبارک رمضان ماهِ میهمانی است، و خدای متعال در میهمانی میهمانِ خود را اکرام می‌کند.
بر حسب نقل حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرموده‌اند: «أَکْرِمِ الضَّیْفَ وَ لَوْ کَانَ کَافِراً»، اگر میهمان کافر هم باشد میزبان او را اکرام می‌کند.
«جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کرَامَهِ اللَّهِ»[۷]، شما به ضیافتِ الهی دعوت شده‌اید، «دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَهِ الله» ولی به دنبالِ آن «جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کرَامَهِ اللَّهِ»، لازمه‌ی پذیرشِ میهمان این است که به میهمان بی‌احترامی نمی‌کنند، خدایی که بندگانِ خود را مأمور کرده است که میهمان را اکرام کنند، خودِ این خدا با میهمانِ خود جز با لطف و آمرزش برخورد نمی‌کند.
لذا توبه «حبل الله الممدود» است، و برای عبد ضرورت دارد همواره در حالِ توبه باشد، همواره در حالِ استغفار باشد.
طلبِ غفران از غفّار
خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَمَن یَعْمَلْ سُوءًا أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَّحِیمًا»[۸]، اگر کسی کارِ بد کرده است، اگر کسی به زشتی‌ها مبتلا شده است، یا به خود ظلم کرده است، «وَمَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ»[۹]، هر گناهی یک نوع تعرّض است، تجاوز به مرزهای خدای متعال است، و این ظلمِ بزرگی است. در قرآن کریم فرمود: اگر در پرونده‌ی کسی جرمی ثبت شد، عملِ بدی از او صادر شد، یا ظلمی نسبت به خود کرد «ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ»[۱۰] ولی انسانِ بی‌تفاوتی نبود، تا علائمِ بیماری را… که خودِ «گناه» بیماریِ بزرگی است، «دَآؤُکُـمُ الذُّنُـوبُ، وَ دَوآؤُکُـمُ الإِْسْتِغْفارُ»[۱۱]، دردِ و مرضِ شما «گناهان» است، و داروی شما هم استغفار است.
لذا بندگانِ خدا در ماه مبارک رمضان بعنوانِ مواد پذیرایی و دستورالعملِ مراقبتی «استغفار» می‌کنند، و «استغفار» مایه‌ی طهارتِ جان می‌شود، «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کَانَ غَفَّارًا»[۱۲]، خدای متعال «غفّار» است، چرا وقتی با غفّار طرف می‌شود طلبِ غفران نمی‌کنی؟ هر کسی که هستی، هر چیزی که هستی خدای متعال تو را قبول می‌کند، خدای متعال از تو عدم سوء پیشینه نمی‌خواهد تا تو را قبول کند، خدای متعال شرمندگی می‌خواهد، خدای متعال انکسار و شکستگی می‌خواهد، هر ظرفی که بشکند قیمتِ آن کم می‌شود، مگر ظرفِ دل، وقتی دل می‌شکند این خدای متعال است که مشتریِ دلِ شکسته است، «طهور» لازمه‌ی انکسار است، لازمه‌ی استغفار است، لازمه‌ی روزه‌داری در ماه مبارک رمضان است.
روضه
صَلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاَْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ عَلَیْکُم مِنّى جَمیعاً سَلامُ اللَّهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ
انسان در ماه مبارک رمضان در اثرِ گرسنگی رقّتِ قلب پیدا می‌کند و بهانه برای گریه کردن فراوان است، اما بهترین بهانه یادِ مصائبِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام است.
نازدانه‌ی حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام که اهلِ مکاشفه و معرفت است با گوشِ جان از حلقومِ بریده‌ی پدرِ خود یک پیامی را برای شیعیان ابلاغ فرموده‌اند، «شیعتی مَهْما شَرِبْتُم ماءِ عَذْبٍ فاذکرونی»… روزها طولانی است، روزه می‌گیرید و تشنه می‌شوید، در سفره‌ی افطار پارچِ شربت می‌گذارند، آبِ سرد می‌آورند، یک نگاهی به این آب سرد کنید و یک یادی از لب‌های خشکیده‌ی حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام و فرزندانِ ایشان کنید…
همه‌ی ما آب می‌خوریم و بعد می‌گوییم: «صلی الله علیک یا اباعبدالله»… اما ان شاء الله من به قربانِ حضرت اباالفضل العباس علیه السلام بروم… ایشان آب نخوردند… همینکه دست بردند و مُشتی از آب برداشتند و تا مقابلِ لب‌های مبارکِ خود آوردند «فَذَکَرَ العَطَشَ الحُسَین»… به یادِ تشنگیِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام افتادند… آب نخوردند و مواسات کردند و با حالتِ عطش شربتِ شهادت را نوشیدند.
لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم
الا لعنت الله علی القوم الظّالمین
دعا
إلَهَنا یَا حَمیدُ بِحَقّ مُحَمَّد، یَا عَالیُ بِحَقّ عَلی، یَا فَاطِرُ بِحَقّ فَاطِمَه، یَا مُحسِنُ بِحَقّ الحَسَن، یَا قَدیمَ الإحسَان بِحَقّ الحُسَین.
خدایا! فرجِ امام زمان ارواحنا فداه را برسان.
خدایا! حکومتِ امام زمان ارواحنا فداه را در همین امسال محقق بفرما.
خدایا! ما را در ولایت، در طهارتِ نفس، در دیانت، در سربازیِ خود ثابت‌قدم بفرما.
خدایا! مشکلاتِ عامّه‌ی مردم را در مسائلِ فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مرتفع بفرما.
خدایا! سکّاندارِ کشتیِ نظام، امیدِ مستضعفان در غیبتِ امام زمان ارواحنا فداه، رهبرِ عزیزمان را با کفایت و کرامت مستدام بفرما.
خدایا! نسلِ جوانِ ما را از امواجِ سهمگینِ بیکاری و سرگردانی به ساحلِ نجاتِ دیانت و ازدواج و اخلاق و کرامت نفس و ارزش‌های والای دینی نائل بگردان.
خدایا! خانواده‌ها را از نگرانی نسبت به فرزندانِ خود نجات عنایت بفرما.
خدایا! عمومِ مریض‌ها، بیمارانِ این ویروس، و بیمارانِ مورد نظر، چند مؤمنِ خوبِ ما که مبتلا هستند، همه را شفاء عنایت بفرما.
خدایا! نعمتِ عافیت، نعمتِ امنیت، نعمتِ رهبرِ خوب، نعمتِ نظامِ اسلامی که کَرَم کرده‌ای و به ما داده‌ای از ما زوال نیاور.
خدایا! حاجاتِ مؤمنین، برادرانِ عزیزی که با ما عهدِ دعا دارند، آن‌هایی که ما را دعا می‌کنند و ما خبر نداریم چه کسانی هستند، و منظورین از دوستان و نزدیکانِ ما و همه را حاجت‌روا بفرما.
خدایا! امام عظیم الشّأنِ ما، شهدای سرافرازِ ما، مشایخِ ما، گذشتگانِ ما را در این ماه مغفرت مشمولِ غفرانِ واسعه‌ی خودت قرار بده.
خدایا! حشر با انبیاء و ائمه علیهم السلام را در دنیا و آخرت نصیبِ ما و گذشتگانِ ما بگردان.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸
[۲] خطبه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در آستانه‌ی ماه مبارک رمضان
[۳] سوره مبارکه نساء، آیه ۴۸ (إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظِیماً)
[۴] سوره مبارکه زمر، آیه ۵۳
[۵] دعای کمیل
[۶] خطبه شعبانیه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم
[۷] همان
[۸] سوره مبارکه نساء، آیه ۱۱۰
[۹] سوره مبارکه بقره، آیه ۲۲۹ (الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ ۖ فَإِمْسَاکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسَانٍ ۗ وَلَا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَیْتُمُوهُنَّ شَیْئًا إِلَّا أَنْ یَخَافَا أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ اللَّهِ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِمَا فِیمَا افْتَدَتْ بِهِ ۗ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا ۚ وَمَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ)
[۱۰] سوره مبارکه نساء، آیه ۱۱۰ (وَمَن یَعْمَلْ سُوءًا أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَّحِیمًا)
[۱۱] بحارالانوار، جلد ۹۰، صفحه ۲۸۲
[۱۲] سوره مبارکه نوح، آیه ۱۰
پاسخ دهید