ملاحظه می‌کنید قرآن کریم در یک آیه فرموده است: قرآن «هُدىً لِلنَّاسِ»[۱] است، در یک آیه فرموده : «هُدىً لِلْمُتَّقینَ»[۲] است. بعضی گفتند این «هُدىً لِلنَّاسِ» هدایت ارشادی است، هدایت راهنمایی است، هدایت علمی است، آگاهی است. خدا آدرس داده است «إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبیلَ»[۳] ما راه را مشخّص کردیم. راه جهنّم را ما به شما نشان دادیم. حرکت در مسیر محرّمات شما را به جهنّم می‌رساند، هر کسی راه غیبت را برود، راه دروغ را برود، راه رباخوری را برود، راه خیانت را برود، راه ظلم را برود، این راه راه جهنّم است، امّا اگر کسی راه ایمان را برود، راه تقوا را برود، راه صداقت را برود، راه خدمت را برود، راه محبّت را برود، این راه به بهشت است.
بهره نبردن از هدایت الهی
ما که برای کسی خصوصیّت قائل نشدیم، پیغمبر آمد همه را مخاطب قرار داد «قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا»[۴] اگر می‌خواهید به فلاح برسید «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» بگویید، این هدایت هدایت عمومی است؛ امّا همه قبول نکردند با این‌که آدرس را مشخّص کردیم همه آدرس بهشت را انتخاب نکردند، آدرس خدا را انتخاب نکردند، شکر نکردند، از نعمت استفاده نکردند، از این تابلویی که نصب کرده بودیم از این تابلو استفاده نکردند. «إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً»[۵].
«هُدىً لِلْمُتَّقینَ»[۶] خدای متعال می‌گوید: آن کسانی که قبول نکردند از هدایت محروم شدند، ولی شما که استفاده کردید اهل تقوا شدید، این هدایت برای شما «لِلْمُتَّقینَ» شد، اختصاصی شد. شما از هدایت نفع بردید، ولی همه از هدایت نفع نبردید.
ولی یک برداشت دیگری که علّامه‌ی بزرگوار، استاد ما آیت الله جوادی آملی در مباحث تفسیری خود داشتند این است که آن «هُدىً لِلنَّاسِ»[۷] و «هُدىً لِلْمُتَّقینَ»[۸] دو چیز نیستند، ناس یعنی مردم، ناس همان متّقین هستند، هر کس تقوا دارد انسان می‌شود، ناس می‌شود. کسانی که تقوا ندارند، اگر چشم برزخی داشته باشد می‌بیند که این‌ها صورت آدم ندارند. «وَ إِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَت»[۹] خدای متعال این تفاوت‌هایی که قرار داده است برای این بوده که امتحان عملی بشود، سنّت امتحان، قانون امتحان که جزء سنّت‌ها و جزء قوانین متقنی است که خدای متعال برای بشر مقرّر فرموده که همه را امتحان کند، در این امتحانات خدا آدم‌ها و غیر آدم‌ها را با همدیگر مشخّص می‌کند.
[۱]– سوره‌ی بقره، آیه ۱۸۵٫
[۲]– همان، آیه ۲٫
[۳]– سوره‌ی انسان، آیه ۳٫
[۴]– بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ۱۸، ص ۲۰۲٫
[۵]– سوره‌ی انسان، آیه ۳٫
[۶]– سوره‌ی بقره، آیه ۲٫
[۷]– همان، آیه ۱۸۵٫
[۸]– همان، آیه ۲٫
[۹]– سوره‌ی تکویر، آیه ۵٫
پاسخ دهید