سؤال: دختر پنج ساله‌ای دارم که از هجده ماهگی اتاق خواب او را جدا کردم؛ ولی هنوز شب‌ها برای خوابیدن باید در کنار او باشم تا بخوابد. بعضی وقت‌ها وی را از داشتن بعضی چیزها به صورت تنبیهی محروم می‌کنم. ضمناً یک برادر یک و نیم ساله هم دارد. لطفاً راهنمایی کنید.
جواب:
این مادر در زمان مناسبی برای جدا خوابی فرزند خود اقدام کرده است و کار درستی انجام می‌دهد که شب‌ها در کنار فرزندش می‌خوابد؛ زیرا کودک با این کار آرامش می‌گیرد و با مادر ارتباط عاطفی برقرار می‌کند.
دو راه‌کار برای راحت خوابیدن بچّه:
الف. افزایش فعّالیت کودک
گاهی اوقات نیاز است که پدر و مادر مدّت زمانی طولانی را صرف کنند تا فرزند خود را بخوابانند. امّا اگر می‌خواهند فاصله‌ی به خواب رفتن او کوتاه‌تر شود و مادر زمان کمتری را برای خوابیدن در کنار او صرف کند، باید یک مقدار فرزندشان را فعّال‌تر کنند؛ به گونه‌ای که او خسته شود و به قول معروف سر او به بالشت نرسیده، بخوابد.
ب. جدا خوابی فرزند کوچکتر
شاید این‌که برادر یک و نیم ساله‌ی این دختر، در کنار مادر می‌خوابد، همین مسئله عاملی شود که او هم دوست داشته باشد که کنار مادر بخوابد؛ لذا باید آرام آرام فرزند یک و نیم ساله را جدا بخوابانند؛ زیرا او تقریباً به هجده ماهگی رسیده است و زمان جدا خوابی او است.
تنبیه صحیح
این‌که والدین گاهی اوقات به عنوان تنبیه، از محروم‌سازی استفاده کنند، اشکالی ندارد؛ امّا در تنبیه باید به این نکته توجّه کرد که اگر فرزند ما کار بدی را با این‌که می‌داند بد است، عمداً انجام دهد، در این صورت نیاز به تنبیه دارد؛ امّا اگر به صورت غیر عمد کار بدی را انجام داد، نباید او را تنبیه کرد.
به عنوان مثال، اگر کودک که در حال دویدن و بازی کردن است، با لیوان آبی برخورد کند و آن را بریزد، نباید او تنبیه کرد؛ چراکه مقصّر اصلی کسی است که لیوان آب را در آن‌جا رها کرده است. با رعایت این نکته محروم‌سازی در بعضی مواقع اشکالی ندارد.
رفع موانع و مشکلات محیطی
یک نکته مهم در زمینه تنبیه این است که گاهی علّت تنبیه بچّه‌ها محیط است. تا چند سال پیش در راهنمایی و رانندگی تنها مقصّر در تصادفات، انسان بود؛ امّا بعد از مدّتی کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که ممکن است وسیله‌‌ی نقلیّه و یا جادّه هم مشکل داشته باشد. وقتی در یک جادّه زیاد تصادف می‌شود، باید آن جادّه اصلاح شود و مشکلات آن رفع گردد. در امر تربیت نیز اگر دیدیم بچّه‌ای زیاد نیاز به تنبیه دارد، بدانیم که تنها او مقصّر نیست و ممکن است محیط تربیتی اشکالاتی داشته باشد که والدین باید در رفع آن عیوب و مشکلات تلاش کنند.
بیکاری عامل تنبیه بچّه‌ها
از جمله این مشکلات محیطی ممکن است بیکاری فرزند ما باشد. اگر ما والدین برای فرزند خود برنامه‌ی خاصّی نداشته باشیم و یا خدایی نکرده در تربیت بچّه‌های خود روش صحیحی را به کار نبرده باشیم، باعث شده است که زمینه‌ی تنبیه فرزندان ما زیاد شده باشد؛ لذا باید در رفع این موانع کوشا باشیم.
پاسخ دهید