عالم، عالمی است که لذّت آن با تلخی‌ها عجین است به علاوه لذّت‌های آلوده است، شما در این‌جا لذّت زلال ندارید. خدا لذّت‌های زلال را برای آن دنیا گذاشته است. خدای متعال برنامه‌ریزی کرده، این‌جا باید کار کنید، این‌جا باید رنج بکشید «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی‏ کَبَدٍ»[۱]. دیگر واضح‌تر از این نمی‌شود بگوید. خدا می‌گوید: ما این دنیا را محلّ دردسر است. اگر بخواهید بدون دردسر زندگی کنید جز یک خیال و وهم نیست، این‌جا محلّ دردسر است.

پی نوشت

[۱]– سوره‌ی بلد، آیه ۴٫