یکی از چیزهایی که حجاب قابلیّت است بی‌معرفتی به جمال و جلال منعم و بی‌توجّهی به انعام آن حضرت است. اگر منعم را شناخته باشد، انعام او را همیشگی و فراگیر بداند، قهراً عکس العمل متناسب را که انقیاد بیشتر، خضوع بیشتر، شکر عملی است، بیشتر عنایت می‌کند. «لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى‏»[۱] وقتی شما کار خود را درست انجام بدهید، خدا در خدایی خود که کم نمی‌گذارد. هر نقصی است، هر ایرادی است از طرف ما است. این ایراد را برطرف بکنیم از جذب فیض الهی بیشتر بهره‌مند می‌شویم. کفران نعمت حجاب است، قفل درِ نعمت است. خود شکر نعمت کلید باز شدن نعمت‌های بیشتر است. شما هر قدمی که برمی‌دارید، خود را برای قدم بعد آماده می کنید. گام‌های بعدی متوقّف بر برداشتن گام‌های قبلی است و الّا طفره که نمی‌شود. شما بخواهید به مقصد برسید، گام به گام می‌رسید.

گام‌های قبلی شما زمینه برای گام‌های بعدی است و گام‌های بعدی مقدّمه‌ی وصول به مخزن حق تعالی است. شکر هم همین‌طور است، گام به گام است. هر نعمتی را که خدا به شما داد، فهمیدید که منعم به شما محبّت دارد و این نعمت سفره‌ی محبّت حق تعالی است. قدردانی کردید و رضای منعم را که حقیقت شکر این است که انسان نعمت را در جایی به کار ببرد که این نعمت برای او وضع شده است.

 وضع شیء در جایگاه خود، این حق‌شناسی آن چیز است. اگر جا به جا کردیم، در جای خود به کار نبردیم، داریم نظام را به هم می‌ریزیم و وقتی نظم نباشد، هر چیزی در جای خود نباشد، هم خود از کار می‌افتد، هم چیزهای دیگر را از کار می‌اندارد.

[۱]– سوره‌ی نجم، آیه ۳۹٫