همزه در «بسم» وصل است؛ و در ادبیات عرب این همزه اگر در وسط کلام قرار گیرد خوانده نمی شود، اما نوشته می شود، به خلاف همزه قطع که خوانده و نوشته می شود.

گفتنی است که در کلمه «بسم» استثنائاً علاوه بر این که آن را تلفظ نمی کنند در کتابت نیز نمی نویسند و در علت آن چند دیدگاه وجود دارد، به دلیل:

۱ – فراوانی استعمال همزه وصل

۲ – جدا نبودن باء از «بسم»

۳ – نبودن همزه جزو کلمه «بسم» [۱]

۴ – این که اصل «بسم»، سِم یا سُم بوده، و همزه ای حذف نشده، و به این شعر استناد شده است: «بسم الذی فی کلّ سوره سمه»؛[۲]یعنی، بسمی که در ابتداء هر سوره است، از سِم یا سُم گرفته شده است. و با اضافه شدن باء در اول آن «بِسم» شد. بنابر این نظریّه، همزه ای از اول نبوده تا حذف شود.[۳]

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن، ج ۱، ص ۱۴، منشورات محمد على بیضون، دار الکتب العلمیه،بیروت،۱۴۲۱ ق.

[۲]. شاعر: أبو زید الأنصاری البصری النحوی، در جنگ احد شهید شد، و یکی از شش نفری است؛ که قرآن را در زمان رسول خدا (ص) جمع آوری کردند. ر.ک: امین، سید محسن، أعیان الشیعه، ج ۴، ص ۱۲، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۶ ق.

[۳]. اعراب القرآن، ج ۱، ص ۱۴.