از جمله‌ی تنوّعی که در میان مخلوقات که همه نعمت الهی هستند… شیطان برای خود بدبخت است، ولی برای عالم نعمت است. اگر شیطان نبود مبارزه نبود، جهاد نبود، شهادت نبود، مقابله‌ی با هوا و هوس‌ها نبود و خودسازی و پخته شدن در این مبارزات پیش نمی‌آمد و انسان‌ها به کمال مطلوب نمی‌رسیدند. جهنّم هم برای جهنّمی‌ها نقمت است، ولی برای کلّ عالم نعمت است. خانه‌ای که در آن خانه سرویس‌های بهداشتی پیش بینی نشود خانه‌ی کاملی نیست. خانه‌ای که اتاق پذیرایی دارد، خانه‌ای که خلوت سرا برای عبادت با خدا دارد سرویس بهداشتی هم دارد. این جهنّم سرویس بهداشتی عالم خلقت است. بالاخره این قاذورات و فضولات به یک جایی ریخته شود و آن‌جا جهنّم است.

 جهنّم تحقّق عدل خدا است. جهنّم رحمت الهی بر مظلومین عالم است که ظالم جزای خود را و سزای خود را می‌بیند. علاوه بر این جهنّم تجلّی صفات جلال خدا است. خدا قهّار است، خدا منتقم است، خدا شدید العقاب است. اگر جهنّم نبود این صفات الهی کجا بروز می‌کرد؟! این است که در نظام کلّی عالم جهنّم هم نعمت است.