در روایت است که:

«یک ساعت تفکّر و اندیشیدن، بهتر است از یک سال عبادت.»

و در روایت دیگر آمده است:

«[یک ساعت اندیشیدن] بهتر از هفتاد سال عبادت است.»

سرّ بهتر بودن اندیشه از عبادت عملی، این است که حقیقت و معنای ذکر در آن موجود است، به اضافه‌ی دو مسأله‌ی بزرگتر که همان معرفت و محبّت است. چون تفکّر و اندیشه، کلید معرفت و سبب کشف معروف و شهود آن است؛ و این موجب محبّت است. زیرا دل، جز به کسی که زیبائی و بزرگی و خوبی‌اش را باور دارد، محبّت پیدا نمی‌کند. و این جز با شناختن صفات جمیل و بزرگ او ممکن نیست. و کلید آن، اندیشه است.

ذکر هم محبّت به جای می‌گذارد، امّا تفاوت میان دو محبّت [محبّت ناشی از ذکر و محبّت ناشی از فکر] مانند تفاوت میان شنیدن و دیدن است! زیرا فکر، کلید کشف و شهود است؛ و این از ذکر [بدون فکر] برنمی‌آید گرچه ذکر بسیار، موجب انس می‌شود.

منبع: کتاب به سوی دوست،  ص ۹۵