سؤال: دو پسر دارم که یکی ۱۰ ساله و دیگری ۸ ساله است. پسر بزرگ من بر خلاف برادرش از همان ۱ سالگی تمام کارهایش دخترانه بود؛ حتّی اسباب بازی هایش. الان نیز همه کارهای دخترانه را انجام می دهد و مسئولیت های مردانه مثل کارهای بیرون از خانه را نمی پذیرد و اصلاً دوست ندارد که پسر باشد. لطفاً راهنمایی بفرمایید.

جواب:

تربیت بر اساس جنسیت

یکی از عرصه های مهم در تربیت فرزندان، تربیت بر اساس جنسیت آن هاست. بچّه ها گاهی اوقات بیش از اندازه مادر خود را می بینند. بر اساس محاسباتی که اخیراً داشتم، بچّه ها اگر به پیش دبستانی نروند، با حذف زمان خواب و مواقع دیگر، تا سنّ هفت سالگی، حدوداً ۲۷۰۰۰ ساعت مادرشان را می بینند. بنابراین، اگر مادر دقّت کافی را در تربیت جنسیتی فرزندش نداشته باشد، بامشکل مواجه می‌شود؛ خصوصاً در رابطه با بچّه هایی که بعضی از خصایص مانند کم رویی و خجالت را دارند که منجر به این می شود که ارتباطات اجتماعی آنها کم شود.

ارتباط با اجتماع

توصیه ای که ما همیشه به خانواده ها داریم این است که باید بچّه ها را از حدود ۷ ماهگی به اجتماع و بیرون از خانه ببرند و وقتی مادر در خیابان قدم می زند، صورت کودک خود را که در آغوش مادر است، رو به خیابان و جمعیت بگیرد، تا مردم و جامعه را ببیند و با آنها آشنا شود.

از حدود ۱ سالگی بچّه ها گه گداری باید با هم جنس خودشان هم بازی شوند؛ هرچند که ممکن است با هم سازگاری نداشته باشند و دعوا کنند؛ ولی خوب است که برای مدّتی یکدیگر را ببینند و بازی کنند.

توجّه بیش از حد به مادر

گاهی ممکن است توجّه پدر به مادر در محیط خانه زیاد از حد باشد. در این صورت، بچّه هایی که یک مقدار بی کاری بیشتری دارند، در رفتارهای پدر و مادر با هم توجّه زیادی می کنند؛ لذا شخصیت زنانه برای آنها شخصیت محبوبی می شود و منجر به این می شود که الگو پذیری آنها از مادر نیز بیش تر شود.

عدم تعادل هورمون ها

همچنین این مشکل ممکن است به دلیل عدم تعادل بین هورمون ها باشد. در این زمینه پدر و مادر باید به یک مشاوره‌ی متخصّص رجوع کنند و یک سری از آزمایش های لازم را انجام دهند.

تربیت متفاوت در خانه

باید توجّه داشته داشت که لزوماً در محیط واحد، ممکن است تربیت واحدی برای تمام فرزندان انجام نشود و ممکن است در محیط یک خانه برای دو فرزند تربیت های متفاوتی صورت گیرد. بنابراین نمی توان بچّه ها را با یکدیگر مقایسه کرد. همچنین بعضی از ویژگی ها زمینه ی فردی دارد و به خود فرد بر می گردد؛ لذا بستگی به روحیات خود فرزندان در محیط خانه نیز دارد.

در عین حال خود پدر و مادر نیز تجربیات شان متفاوت می شود. مثلاً ممکن است در تربیت فرزند اوّل، مادر تجربیاتی را کسب کند که آنها را در تربیت فرزند دوّم به کار گیرد و نکات منفی را از تربیت خود حذف کند. به همین دلیل گاهی می بینیم که بچّه های کوچک تر منطقی تر و متعادل تر هستند.

سؤال: پسر یازده ساله ای دارم که علاقه و محبّت بیش از حد به من دارد و به همسر برادر و دختر خاله اش نیز زیاد ابراز علاقه می‌کند و ارتباط کمی با همسالان و دوستان خود دارد. از طرفی من و پدرش اختلافات و مشکلاتی داشتیم که البته در حال حاضر سعی می کنم این مشکلات کمتر اتّفاق بیفتد؛ لطفاً من را راهنمایی بفرمایید.

جواب:

بچّه هایی که حضورشان در خانه خیلی پر رنگ است و دائماً با افراد خاصی از خانواده مثل مادر یا زن برادر و غیره را می بینند، ناخداگاه ارتباط عاطفی و وابستگی آنها به این افراد شدیدتر می شود؛ خصوصاً اگر آن ها او را زیاد تحویل بگیرند. مثلاً وقتی او را می بینند، بگویند: چه پسر خوبی! در این صورت یک ارتباط عاطفی بین آنها برقرار می شود.

بیکاری، منشأ بسیاری از مشکلات

اگر بخواهم ساده تر بگویم، این نوع مشکلات، نشأت گرفته از بیکاری فرزندان است. در واقع حضور بیش از اندازه در خانه و عدم فعّالیت متناسب با سنّ فرزندان، این آسیب ها را به دنبال دارد. یک نوجوان در سن ۱۱ سالگی به طور معمول می بایست بیشترین علاقه را به هم سالان خود داشته باشد.

 در دو دوره بچّه ها خیلی دوست دارند که با هم سالانشان بازی کنند. یکی دوره ۴ تا ۶ سالگی است و یکی هم سنّ نوجوانی است؛ یعنی از حدود ۱۱ سالگی تا ۱۷ سالگی؛ لذا باید این بستر برای فرزندان فراهم شود. به عنوان مثال می توانیم با یک خانواده خوب که فرزندشان هم سن و هم جنس فرزند ماست، ارتباط برقرار کنیم، یا زمینه را برای برقراری ارتباط با همکلاسی هایش که با فرهنگ خانواده ی ما همخوانی دارد و رفتارهای ناشایستی ندارد، فراهم کنیم.

ممکن است این مادر بیش از حد فرزندشان را در کنار خودشان نگه داشته باشند؛ در صورتی که بچّه ها باید در اجتماع حضور پیدا کنند؛ البته به صورت منطقی و کنترل شده و با برنامه ریزی.

استفاده از پوشش مناسب

گاهی اوقات ممکن است مادر در خانه پوشش مناسبی نداشته باشد؛ لذا طبیعی است که تمایلات بچّه ها در سنّ نوجوانی به جنس مخالف افزایش پیدا کند. اگر نوع پوشش مادر یا سایر خانم های اطراف نوجوان جذابیت زیادی داشته باشد، این فرزند جذب آنها می شود. بنابراین اطرافیان باید رعایت حجاب را در حضور ایشان داشته باشند؛ همچنین در نوع برقراری ارتباط عاطفی باید دقّت کنند و حتّی اگر لازم است، ارتباط عاطفی را کاهش دهند.

ارتباط با پدر

گاهی پدر و مادر در محیط خانه ارتباطاتشان ضعیف می شود و اختلاف دارند و در نتیجه ممکن است ارتباط فرزند با پدرش ضعیف شود؛ در حالی که در سنّ نوجوانی باید ارتباط فرزند با پدر خیلی بیشتر باشد؛ ولی چون این اختلاف وجود دارد، ممکن است بچّه به خاطر وابستگی که به مادر دارد، از طرف پدر طرد شود.

لذا ارتباط فرزند و پدر باید تقویت شود و برای حلّ مشکلات و اختلافات نیز با کارشناس مشورت کنند تا یک محیط آرام و صمیمی در خانواده برقرار شود واین نوجوان بتواند با پدر ارتباط خوبی داشته باشد و دائماً جذب جنس‌مونّث‌نباشد.