همان‌طور که غربی ها به توریسم، بیش از یک پدیدۀ اقتصادی نگاه می‌کنند و آن را پدیده ای می دانند که جابجایی فرهنگی با آن اتفاق می‌افتد، زیارت هم حقیقتا پدیدۀ ذو وجوهی است که می توان در کنار آن، شهر و تمدن اسلامی ساخت. نه اینکه در مقابل این زیارتگاه‌ها، قطب گردشگری درست کرد! در مقابل حرم امام (ع) هم نباید یک قطب اقتصادی درست کرد و یک مفهوم دیگری با عنوان «مسافرت و سیر» را شکل داد. این ترکیب سازی هم به راحتی واقع نمی‌شود! البته تفریح سالم در جای خودش، حتماً لازم است. اما چه ضرورتی دارد که مثلاً در قم که حرم اهل بیت است و حرم فاطمه معصومه (س) در آن است و می‌تواند قطب توسعۀ فرهنگی باشد و همۀ روابط حول یک فرهنگ در آن شکل بگیرد، یک شهر فرودگاهی بزنیم و در مقابل حرم حضرت معصومه (س) برای ایجاد درآمد اقتصادی، توریسم راه بیندازیم و یک قطب دیگری ایجاد کنیم؟!