بدیهى است راهنمایى استادى بصیر و خبیر که خود فراز و نشیب‏هاى راه بندگى و خودسازى را پیموده باشد و با خطرات و موانع و سختى‏هاى راه آشنا  باشد و بتواند در این راه دشوار دستگیر و یاور انسان باشد از نعمت‏هاى بزرگ الهى است. نمى‏توان انکار کرد که استمداد از انفاس قدسى پاکان وسیله‏اى مناسب براى رسیدن به کمال و حل مشکلات اخلاقى است، ولى آگاهان و مربیان واقعى و دلسوز هشدار مى‏دهند که راهروان راه کمال و قرب الهى نباید به آسانى خود را به هر مدعى معرفت و کمال بسپارند و تا از صلاحیت و قابلیت آنها آگاه مطمئن نشده باشند نباید شیفته استاد شوند!! حتّى انجام کارهاى خارق‏العاده و شگفت‏انگیزى مانند خبر دادن از اسرار درون و یا مطالب مربوط به آینده و عبور از روى آب و آتش و امثال این کارها نیز نمى‏تواند ملاک صلاحیت و درستى مدعیان باشد.

برخى از بزرگان در پاسخ به درخواست استاد راه، مى‏فرمایند: «خود عمل به دانسته‏ها، راهبر و استاد سالک و طالب کمال است و اگر به معلومات خود عمل کنیم، خداوند مجهولات ما را معلوم مى‏سازد. یگانه راه سعادت دنیا و آخرت بندگى خداوند است و بندگى در ترک معصیت است در اعتقادات و اعمال. اگر به آن چه مى‏دانیم عمل کنیم و در هر چه نمى‏دانیم توقف و احتیاط کنیم، هرگز با پشیمانى و خسران مواجه نخواهیم شد. این عزم اگر در بنده ثابت و راسخ باشد، خداى بزرگ به او توفیق مى‏دهد».[۱]

و از آن جا که دستیابى به استاد مخلص، بسیار مشکل و دام شیادان فراوان است، طریق احتیاط و راه نجات، استفاده از توصیه‏هاى بزرگان و درس اخلاق‏هاى اساتید مشهور و معروف به صلاح و سداد است.

ضرورت الگو گرفتن از مقربان درگاه الهى

براى موفقیت در خودسازى لازم است انسان الگو داشته باشد و بهترین الگوها پیامبران عظام، ائمه اطهار علیهم‏السلام، علما و صلحا و شهدا هستند که این راه خودسازى را به پایان رسانیده و به کمال شایسته و بایسته نائل گردیده‏اند از این رو مطالعه تاریخ آن بزگواران نقش بسیار تعیین‏کننده‏اى در توفیقات ما خواهد داشت به ویژه مطالعه تاریخ و خاطرات علما، صلحا و شهدا چون ممکن است شیطان ما را وسوسه کند که ما هیچ‏گاه به مقام و رتبه انبیاء و ائمه علیهم‏السلام که مؤید از نزد خدا بودند نمى‏رسیم.

اما علماى ربانى و صلحاى صمدانى و شهداى والامقام انسان‏هایى عادى و معمولى بودند ولى در عین حال با اراده‏اى محکم و نیتى خاص و گامى استوار وارد صحنه خودسازى شدند و به اوج کمال بشرى دست یافتند و به تجربه ثابت شده خواندن و شنیدن شرح حال آن بزرگواران تأثیرات عمیقى بر اصلاح نیت گفتار و کردار انسان دارد و در مدت کوتاهى مى‏تواند زمینه موفقیت‏هاى بزرگى را فراهم سازد.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:گروه اخلاق و عرفان/پرسش وپاسخ دانشجویی

[۱] – ر.ک: به سوى محبوب، مواعظ آیه‏اللّه‏ بهجت قدس سره.