روایت دارد وقتی این آیه آمد «إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً یُضاعِفْهُ لَکُمْ»، قلب پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نور تازه‌ای گرفت. عرضه داشت: «یَا رَبِّ زِدْنِی‏»، خدایا اضافه کن. آیه آمد که «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها». شما عمل خوب انجام می‌دهید این را سالم به قبر خود منتقل کنید، کارهای خیر خود را، کارهای خوب خود را، اصلاح ذات البین خود را، مقابله‌ی با فساد و شر و ناامنی‌ها. این‌ها حسنه است، «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ». عمل کنید نه، عمل خود را به آخرت بیاورید، در این دنیا آن را از بین نبرید، در این دنیا آن را خراب نکنید. خوبی‌های خود را ضایع نکنید، اگر کار خوبی انجام دادید از این کار خوب خود مراقبت کنید سالم به قبر ببرید، «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ». کسی کار خوب خود را به عالم برزخ بیاورد. اگر به این‌جا آوردید «فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها»، خدا آن را ده برابر می‌کند. پیغمبر صلّی الله علیه و آله دید سفره‌ی کرم هر چه بخواهی بیشتر می‌شود، خدا هم دوست دارد ما بخواهیم تا به ما بدهد، «فأَسْأَلُ اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ‏».

 

خدا سائل بودن بنده را در بارگاه خود ارزش بنده قرار داده، این برای ما افتخار است، این عزّت ما را اضافه می‌کند. آدم گدای در خانه‌ی خدا باشد خدا نمی‌گذارد این گدای درِ خانه‌ی بنده‌ی خدا باشد. وقتی چشم انسان، امید انسان به رحمت واسعه‌ی خدا باشد خدا نمی‌گذارد او ذلیل پیش این و آن شود، برود منّت این و آن را بکشد. لذا در این آیه‌ی کریمه بر حسب این روایت اوّل خدای متعال وعده‌ی دو برابر داد، پیغمبر صلّی الله علیه و آله دید کرم دارد زیاد می‌شود فرمود: «رَبِّ زِدنی»، خدایا اضافه کن. خدا فرمود: تو مواظب باش عملی که خیر است سالم به آن‌جا بیاوری من آن را ده برابر می‌کنم.

 

به خدا عرضه داشت: «رَبِّ زِدنی»، خدایا باز هم اضافه کن. خدا فرمود: «مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّهٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی‏ کُلِّ سُنْبُلَهٍ مِائَهُ حَبَّهٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ».[۱] فرمود: مثل کسانی که در راه خدا انفاق می‌کنند. انفاق می‌کنند اطلاق دارد، این انفاق انفاق مالی باشد، انفاق آبرویی باشد، انفاق علمی باشد، ولی در راه خدا باشد. شما در راه خدا اگر مالی را صرف کردید، قدمی برداشتید، قلم زدید، ضمانتی انجام دادید. مَثَل کسانی که در راه خدا انفاق می‌کنند مثل دانه‌ای است، حبّه، دانه‌ی گندم حبّه است، دانه‌ی جو حبّه است، دانه‌ی برنج حبّه است. مثل آن مثل حبّه‌ای است، دانه‌ای است که از یک دانه هفت خوشه رویش می‌کند، در هر خوشه هم ۱۰۰ دانه است.

 

یک دانه چند تا می‌شود؟ ۷۰۰ تا می‌شود. از هر یک دانه هفت خوشه، هفت سنبل درمی‌آید، در هر سنبلی هم ۱۰۰ تا دانه، یک دانه را خدای متعال چند برابر می‌کند؟ ۷۰۰ برابر می‌کند. «وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ»فکر نکنید با یک قدم شما خدا ۷۰۰ قدم به شما نزدیک می‌شود، یک قدم شما را خدا ۷۰۰ قدم برکت می‌دهد جهشی شما را بالا می‌برد، نه، قضیّه از این‌ها وسیع‌تر است. «وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ»، خدا همان را هم چند برابر می‌کند. خدا به توان چند بالا می‌برد. در یک آیه فرمود: «یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ».[۲] ما حساب را برمی‌داریم، بدون حساب به شما می‌دهیم، به مقتضای کرم نه به مقدار درخواست شما، نه به مقدار عمل شما. شما اگر با خدا ندار شدید خدا هم خزائن خود را در اختیار شما قرار می‌دهد می‌گوید هر چه می‌خواهید بردارید. برداشت از ناحیه‌ی شما است، خزینه در اختیار شما است، حساب و کتاب با شما نداریم، شما با ما حساب و کتاب نکردید، شما بندگی به شرط مزد با ما نکردید، ما هم به شرط مزد به شما نمی‌دهیم. اصلاً بهشت ما برای شما است، خزانه‌ی ما برای شما است، به غیر حساب هر چه می‌خواهید برداشت کنید. به شرط این‌که کارهای ما به عنوان اطاعت خدا و اطاعت رسول خدا باشد، نه این‌که بخواهیم وجاهت اجتماعی کسب کنیم.


[۱]– سوره‌ی بقره، آیه ۲۶۱٫

[۲]– سوره‌ی نور، آیه ۳۸٫